ضرورت این امر از جایی نمود بیشتر پیدا می کند که بدانیم آنها سالهاست که مشغول
عرضه افکار خودشان در جهان هستند.
شیوخ سعودی امروز بر مسند تربیت شاگردان سلفی برای ترویج افکارشان قرار دارند، در
واقع تمام شیوخ سلفی تراز اول مصر ساخته و پرداخته دانشگاه های عربستان سعودی
هستند. به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، چهارمین نشست علمی مرکز تحقیقات
امام علی (ع) با موضوع «جریان های دانشگاهی مخالف شیعه در جهان عرب و لزوم فهم آن
در تحقق آرمان های وحدت‌آفرین امام علی (ع)» دوشنبه، ۲۷ خردادماه، در سالت الغدیر
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با سخنرانی کامیار صداقت ثمر حسینی برگزار
شد.
صداقت ثمر حسینی در این نشست طی سخنانی با اشاره به ضرورت شناسایی و
نقشه راه سلفیه، اظهار کرد: ضرورت این امر از جایی نمود بیشتر پیدا می کند که
بدانیم آنها سالهاست که مشغول عرضه افکار خودشان در سطح جهانی هستند.
وی
ادامه داد: ما باید در این رابطه تاملات گوناگونی را لحاظ کنیم، و حقیقتا اگر دغدغه
مان مقابله با این جریان است، ابتدا باید پژوهشکده های ما آباد باشند، چراکه به
گفته یکی از علمای شافعی ساکن در اردن بسیاری از مخاطبان سلفیه دغدغه های راستینی
دارند اما احاطه کامل بر علوم حدیث ندارند لذا قادر نیستند آن گونه که شایسته است
در مورد آثار سلفی به بحث و بررسی و نقد بپردازند و این ضعف آنها را در این حوزه
نشان می دهد.
این محقق تصریح کرد: زمانی که سلفی ها می خواهند برخی متون را
از احادیث و کتب خارج کنند یک معنا آن است که در واقع دارند نقطه ضعف های خود را
پاک می کنند.
صداقت ثمر حسینی با بیان اینکه نمی شود مسئله را در تنها از
دریچه نگاه شیعه بررسی کرد، افزود: باید این معضلات را در برابر تمامی جهان اسلام
بررسی کرد چون تنها شیعه نیست که با اسلام روبه رو است، هر چند که توجه به اختلافات
باید به منظور پیدا کردن راه حل در کشورهای اسلامی باشند نه به منظور بزرگ کردن
اتفاقات، و اساسا مگر می شود کسی دغدغه نهج البلاغه را داشته باشد اما دغدغه وقایع
جهان اسلام را نداشته باشد.
وی با گریز به دوران اخیر در سلسله پادشاهی
عربستان سعودی و همچنین اشاره به دو اتفاقی که در دوره سلطنت ملک فیصل و ملک خالد
رخ داد، تصریح کرد: دو جریان که شامل آموزش سازمان یافته و دیگری آموزش فراملی است
در این دو دوره رخ می دهد به گونه ای که آموزش برای دعوت به مذاهب و فرق مختلف
سازمان یافتگی پیدا می کند و این روند از دهه ۹۰ میلادی به بعد جنبه مجازی نیز پیدا
می کند و آموزش به صورت مجازی نیز در دانشگاه های آنها دنبال می شود.
این
پژوهشگر در ادامه به جریانی اشاره کرد که طی آن برخی متوجه شدند اتفاقی در عربستان
سعودی در حال رخ دادن است؛ در این رابطه مرحوم علامه میرزا خلیل کمره ای به این
مسئله توجه می کند که در عربستان سعودی جریانی در حال رخ دادن است که مرجعیت دینی
مسلمانان از الازهر به عربستان در حال انتقال است.
وی با اشاره به تقسیم
بندی های رایج سلفیه عنوان کرد: سلفیه رسمی، سلفیه جهادی، سلفیه جنبشی، سلفیه اصلاح
طلب از جمله این دسته بندی هاست که هر کدام از این موارد در مقابل موارد دیگری قرار
گرفته اند.
صداقت ثمر حسینی ادامه داد: با توجه به آنچه که بیان شد، شناختن
سلفی ها در اقسام مختلف شان البته مفید است و ما باید همان طور که در ابتدا گفتم
دائما آنها را رصد کنیم و بشناسیم و بدانیم که در دانشگاه های آنها هر کسی چه
فعالیتی می کند و اینکه جهان اسلام با چه کسی دوست و با چه کسی دشمن است اما باید
توجه داشته باشیم که همه این جریانات سلفی، کم و بیش در مورد شیعه یک طرز تفکر
یکسان دارند.
وی افزود: برای مثال اگر قطعه ای از کتب سلفیه تکفیری را داخل
کتاب های سلفی بگذاریم کسی متوجه نمی شود چون کم و بیش برای مثال در مورد شیعه یک
دیدگاه متشرک دارند اما اگر دیدگاه بر فرض مثال تقریبی بگذاریم متوجه می شوند چون
کاملا مغایرت با تفکر آنها دارد.
این محقق با بیان اینکه سلفی ها رگه های
مختلفی دارند و کتاب های زیادی در مورد افکارشان به رشته تحریر در آورده اند، ابراز
کرد: آنها همگی در مورد شیعه یک جور فکر می کنند، اما به طور کلی از این میان سه
جریان است که نمود بیشتری دارد و می بینیم که دگرگونی بنیادینی را در جهان اسلام
ایجاد می کنند.
وی در این راستا تصریح کرد: اولین جریان، جریان مهاجر،
دومین جریان، جریان قومی سازی و سومین جریان، جریان آموزش و فضای مجازی است، به
عنوان مثال زمانی که جهانگردان ایرانی وارد قاهره شدند دست بسیاری از مخالفان شیعه
رو شد و زمانی که به روزمه این مخالفان نگاه می کنیم خواهیم دید که بیش از ۸۰ درصد
از جریان مهاجر بودند که در عربستان سعودی آموزش دیدند و در قاهره فعالیت می کنند،
در واقع تمام شیوخ سلفی تراز اول مصر ساخته و پرداخته دانشگاه های عربستان سعودی
هستند.
صداقت ثمر حسینی با اشاره به فعالیت های مجازی آنها به ویژه فعالیت
های مخالفان تقریب، در این حوزه بیان کرد: ۹۴ سایت از وبگاه های مخالفان تقریب در
میان سلفی ها وجود دارد که حلقه اصلی آنها در ۵۰ سایت خلاصه می شود و سرورهای این
وب گاه ها در هلند، آلمان، فرانسه است اما مراکز شان در عربستان سعودی واقع شده
است.
وی تصریح کرد: در این سایت ها فعالیت های ضد شیعی، نام و اسامی و تعدد
و ملیت افراد قابل تشخیص است و نکته قابل تامل آن است که خاستگاه فکری افرادی که در
این فضا فعال هستند، متفاوت است یعنی آنها برنامه ریزی وسیعی برای تبلیغ داشته اند.
این پژوهشگر ابراز کرد: از این میان بیش از ۷۸ درصد یا از شاگردان مراکز
دانشگاهی عربستان سعودی هستند یا شاگرد چندین شیخ سعودی بوده اند و این مساله به
این مفهوم است که ما باید جهان اسلام را به طور کامل رصد کنیم و مساله مان را فقط
مساله شیعی نکنیم و به زبانی صحبت کنیم که فقط محدود به شیعه نباشد و برای همه جهان
اسلام قابل فهم باشد.
صداقت ثمر حسینی خاطر نشان کرد: متاسفانه ما دائما
داریم در مورد مساله های مختلف فقط صحبت می کنیم، مثل بیداری اسلامی که مدام از آن
صحبت می کنیم و سیصد یا چهارصد سخنرانی در باب آن انجام می دهیم که قطعا حق مطلب را
حرف زدن صرف بیان نمی کند، و منظور رهبری نیز از تفاسیرشان از بیداری اسلامی که شکل
گرفت آن بود که جهان اسلام باید بیدار باشد و این نبوده است که صرفا درباره این
جریانات اظهار نظر شود.
